یک مدل نوآورانه برای پیشبینی اتصال پپتید-HLA با استفاده از شبکههای عصبی سیامی ناهمگن
خانم مریم نظرلو
ازمایشگاه زیست محاسباتی CBRC، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
حضور در جلسات رایگان است و نیازی به ثبتنام قبلی نیست.
حاضرین غیر امیرکبیری، لطفاً از درب رشت وارد دانشگاه شوند.
پیشبینی اتصال پپتیدها به مولکولهای HLA نقش حیاتی در پیشرفت ایمنیدرمانی دارد، اما روشهای موجود با چالشهایی مثل تنوع طول پپتیدها، شباهت بین توالیهای HLA، و کمبود دادههای منفی معتبر روبهرو هستند. برای رفع این مشکلات، ما PHLA-SiNet را معرفی میکنیم؛ مدلی هوشمند و سبک که از سه بخش اصلی تشکیل شده: ESM-Pep که با کمک مدلهای زبانی پیشآموزشدیده، پپتیدها را بدون نیاز به آموزش مجدد و با هر طولی به شکل بهینه نمایش میدهد؛ IC-HLA که ویژگیهای تمایزدهنده هر آلل HLA را بر اساس اطلاعات واقعی اتصالها استخراج میکند؛ و SiNet که یک شبکه سیامی است و نمایش پپتید و HLA را طوری همتراز میکند که اتصالهای واقعی در فضای ویژگی به هم نزدیکتر شوند. این مدل با تأکید بر حساسیت بالا، در مقایسه با ۱۱ مدل برتر دیگر و در سناریوهایی شامل سرطانهای مختلف، آللهای نادر و دیدهنشده، عملکرد ثابت و قوی از خود نشان داده است. علاوه بر آزمایشهای محاسباتی مثل داکینگ مولکولی، PHLA-SiNet در تحلیل دادههای بالینی واکسن پپتیدی KIF20A-66 نیز موفق بوده و آلل HLA-B08:01 را بهعنوان نامزد مناسب برای مطالعات زیستی بیشتر معرفی میکند. در مجموع، PHLA-SiNet روشی دقیق، قابل اعتماد، و مناسب برای کاربردهای واقعی در مسیر توسعه ایمنیدرمانی شخصیسازیشده است.